Karanfilić
Syzygium aromaticum L. – Myrtaceae
Karanfilić (Syzigium aromaticum) je prirodni začin sa značajnim biološkim svojstvima. Prvenstveno se nalazi u Indiji i Indoneziji, ali se može uzgajati i u drugim obalnim područjima. Karanfilić se obično koristi kao prirodni konzervans i u proizvodnji prirodnih lijekova. Jedna od značajnih prednosti karanfilića je njegova sposobnost da pomaže u liječenju bolesti uzrokovanih raznim bakterijama i gljivicama, uključujući E. coli, P. aeruginosa, S. aureus, Z. mobilis, i C. albicans. Pored toga, karanfilić posjeduje antioksidativna svojstva koja mogu pomoći u smanjenju oštećenja ćelija uzrokovanih slobodnim radikalima. Karanfilić je takođe pokazao potencijal u inhibiciji rasta ćelija raka i smanjenju aktivnosti enzima kao što su amilaza, glukozidaza i lipaza, što može biti korisno za liječenje dijabetesa. Studija je pokazala da nanočestice srebra (AgNP) sintetizovane iz ekstrakta lista klinčića pokazuju obećavajuće antimikrobne, antikancerogene, antidijabetičke i antioksidativne aktivnosti.
Ukratko, karanfilić posjeduje raznovrsna biološka svojstva i ima potencijalnu primjenu u različitim terapijskim oblastima. Isparljive materije karanfilića mogu se dobiti uglavnom destilacijom pupoljaka, grančica ili listova, što rezultira različitim karakteristikama isparljivog ulja.
Nekoliko faktora kao što su sorte, starost i zrelost organa karanfilića utiču na njegov prinos I hemijski sastav. Spoljašnji faktori, a to su područja uzgoja, procesi nakon žetve, metode destilacije i uslovi skladištenja, takođe utiču na kvalitet isparljivog ulja. Isparljivo ulje ekstrahovano iz karanfilića trenutno se koristi u prehrambenoj, medicinskoj, kozmetičkoj i industriji pesticida.
Karanfilić je nadaleko poznat po svojim jakim antioksidativnim svojstvima, a tradicionalno se koristi za njegu zuba, kao aromatični začin i kao prirodni konzervans. Listovi biljke karanfilića sadrže fitohemikalije kao što su alkaloidi, flavonoidi i saponini. Eterično ulje karanfilića se koristi u tradicionalnoj kineskoj medicini i utvrđeno je da ima antivirusno, antifungalno, antibakterijsko, antiparazitsko, analgetičko, antioksidativno, antimutageno, antitrombičko dejstvo. Antioksidansi u karanfiliću pomažu u smanjenju širenja slobodnih radikala u ljudskom tijelu i štite ćelijske membrane. Korišćen je za borbu protiv mikroorganizama koji izazivaju bolesti poput kolere, malarije i tuberkuloze. Glavni sastojci karanfilića su b-kariofilen i eugenol acetat. Nekoliko studija je izvestilo o fungicidnoj aktivnosti ulja karanfilića protiv Candida.
Štaviše, S. aromaticum ekstrakti sadrže raznovrstan niz sekundarnih metabolita, kao što su flavonoidi, hidroksibenzojeve kiseline, hidroksicimetne kiseline, hidroksifenil propeni, eugenol, eugenol acetat i galna kiselina, sa širokim spektrom korisnih aktivnosti za unapređenje zdravlja. Ovi metaboliti imaju aktivna biološka svojstva i jedinstvene aromatične strukture i bezbjedni su za upotrebu u hrani i medicini. Metaboliti karanfilića se smatraju novim korisnim prirodnim antimikrobnim agensima za potencijalnu borbu protiv Helicobacter pylori otporne na lijekove koji proizvode gene citotoksin, gastrointestinalnih poremećaja, antiinflamatornih, antitrombotičkih, antidijabetičkih, anestetičkih i poseduju svojstva odbijanja insekata. Pored toga, dokazano je da karanfilić ima biološku aktivnost sličnu insulinu i reguliše energetski metabolizam. Ovo poglavlje daje uvid u efekte ekstrakata karanfilića na promociju zdravlja i njihovu potencijalnu primjenu.
