Cink

Cink je esencijalni mineral, prirodno je prisutan u namirnicama kao što su meso, riba i mliječni proizvodi. Uobičajna ishrana obezbeđuje 10-15mg cinka/dan. Uključen je u mnoge aspekte ćelijskog metabolizma. Potreban je za katalitičku aktivnost mnogih enzima, značajan je u jačanju imunološke funkcije, sintezi proteina i DNK, zarastanju rana i u ćelijskoj diobi. Takođe, značajan je u održavanju trudnoće bez komplikacija, u rastu i razvoju djece i adolescenata.

Ukupna količina cinka u organizmu kod žena je oko 1.5g, a kod muškaraca 2.5g. Većina cinka deponuje se u skeletnim mišićima i kostima. Procesi koji održavaju homeostazu cinka su apsorpcija iz hrane i izlučivanje u gastrointestinalni trakt, kao i reapsorpcija u lumenu gastrointestinalnog trakta. Bakar značajno utiče na apsorpciju cinka putem konkurencije za mjesta vezivanja na albumine u krvnoj plazmi. Iz organizma se cink većim dijelom izlučuje putem fecesa, a manjim dijelom urinom ili jakim znojenjem. Tkiva i tečnosti bogata cinkom su: prostata, sjemena tečnost, jetra, bubrezi, retina, kosti i mišići. Sadržaj ovog minerala je takođe visok u beta ćelijama pankreasa, gdje sa proinsulinom i insulinom gradi komplekse, pa se smatra da cink obezbjeđuje skladištenje insulina.

Refernetne vrednosti za cink:

Preporučene dijetetske doze (RDA) za cink

Startost	Muškarci	Žene	Trudnoća	Dojenje
0-6 meseci	2 mg	2 mg
7-12 meseci	3 mg	3 mg
1-3 godine	3 mg	3 mg
4-8 godina	5 mg	5 mg
9-13 godina	8 mg	8 mg
14-18 godina	11 mg	9 mg	12 mg	13 mg
19+ godina	11 mg	8 mg	11 mg	12 mg

Nedostatak cinka (hipocinkemija): Cink ima mnogo funkcija u ljudskom organizmu, pa prema tome nedostatak cinka utiče na različita tkiva i organe. Deficit cinka može dovesti do problema sa kožom, digestivnim traktom, reproduktivnim sistemom, centralnim nervnim sistemom, kao i sa imunim sistemom. Kod odojčadi i djece simptomi nedostatka cinka su dijareja, alopecija, zaostalost u rastu i razvoju, gubitak apetita, česte infekcije, a mogu imati i problem sa reproduktivnim sistemom u odraslom dobu. Nedostatak cinka može ometati čula ukusa i mirisa, a kod starijih osoba može dovesti do teže epitelizacije kože i zarastanja rana, kao i do problema u funkcionisanju centralnog nervnog sistema (problem sa kognitivnim i psihološkim funkcijama). Hipocinkemija se vrlo često javlja u trudnoći jer dio cinka preuzima fetus, pa je suplementacija u periodu trudnoće sasvim opravdana. Ostala oboljenja koja dovode do niske koncentracije ovoga minerala su: akutna tuberkuloza, infarkt miokarda, ciroza jetre, leukemija, perniciozna anemija.

Višak cinka (hipercinkemija): Višak cinka ili hipercinkemija je rijetka i najčešće se sreće u hipertenziji, eozinofliji, multiplom mijelomu i megaloblastnim anemijama. Organizam ima sposobnost da štedi cink, slično gvožđu. Mnogi smatraju da je deficit cinka vrlo čest i da terapija cinkom treba da bude isto toliko važna koliko i terapija gvožđem.

Uticaj cinka na zdravlje prostate: Karcinom prostate i benigna hiperplazija prostate predstavljaju veliki zdravstveni problem kod muškaraca srednje i starije životne dobi. Smatra se da veliki broj faktora utiče na razvoj ove bolesti, kao što su genetski faktori, ishrana sa visokim sadržajem masti, upotreba nekih lijekova. Mnoge studije govore o tome kako benigna hiperplazija prostate ili karcinom postate mogu biti povezani sa niskom koncentracijom cinka u tkivu ili plazmi i povećanom koncentracijom cinka u urinu. Prema tome, cink kao jak antioksidans je preporučljiv kao prevencija ili pomoć u liječenju bolesti prostate.

Cink

Reference