Selen

Selen i vitamin E u organizmu djeluju sinergistički. Enzim tiroksin-dejodinaza je selenoprotein, te smanjen unos joda u ishrani može biti faktor za razvoj gušavosti. Mnoge studije sugerišu da ljudi, posebno žene, koje imaju nizak nivo selena i joda u krvi, mogu razviti problem sa štitnom žlijezdom, te je suplementacija ovim mineralom u ovakvim stanjima vrlo opravdana. Selen je uključen u sintezu proteina i zaštitu organizma od toksičnih materija, kao što su arsen, kadmijum, živa i olovo. Mnoga klinička i eksperimentala ispitivanja su pokazala da selen ima veoma važnu ulogu u metabolizmu prostaglandina (kontoliše zapaljenske procese), u kardiovaskularnoj hemostazi (sprječava oksidativno oštećenje ćelije).

Većina ljudi dobija dovoljnu količinu selena putem različitih namirnica. Određene grupe ljudi imaju problem sa niskom koncentracijom selena u organizmu, a to su ljudi koji su podvrgnuti dijalizi, HIV pozitivne osobe i osobe koje jedu samo lokalnu hranu, uzgojenu na zemljištu sa niskim sadržajem selena.

Nedostatak selena: Nedostatak selena je veoma rijetka pojava. Najčešće njegov nedostatak može izazvati Keshan-ovu bolest (specifičan tip kardiomiopatije) i mušku neplodnost. Takođe, deficit selena može izazvati i Kashin-Beck-ovu bolest, koju karakteriše bol, otok i gubitak pokreta u zglobovima.

Suplementacija selenom je imunostimulirajuća, što se mjeri širokim rasponom parametara, uključujući proliferaciju T-ćelija, aktivnost NK ćelija, funkciju urođenih imunoloških ćelija i mnoge druge. Potrebe za selenom se povećavaju kod virusnih infekcija. Kod ljudi sa nedostatkom selena oksidativni stres može izazvati mutaciju genoma virusa, što za posljedicu ima povećanje mikrobne virulencije. Mnoge kliničke studije su pokazale da selen poboljšava kvalitet i motilitet sperme, pa selen predstvalja neizostavan dio terapije muške neplodnosti.

Degenerativna oboljenja centralnog nervnog sistema su značajni uzroci smrtnosti ljudi. Uzroci ovih oboljenja su većinom nepoznati, a i dijagnostika je vrlo komplikovana. Veliki broj istraživanja se osvrće na nedostatak minerala, kao što su kalcijum i selen, i zaključuju da njihov deficit doprinosi razvoju neuroloških bolesti. Mnoge studije su pokazale da suplementacija selenom može smanjiti rizik od nastanka komplikacija neurodegenerativnih oboljenja, kao što je Alchajmer.

Višak selena: Unos visokih doza selena tokom dužeg vremenskog perioda može izazvati sljedeće: mučninu, proliv, osip na koži, razdražljivost, metalni ukus u ustima, gubitak kose, promjene na zubima. Selen stupa u veliki broj interakcija sa lijekovima, te je potreba poseban oprez, u tom slučaju obavezno se posavjetujte sa svojim ljekarom ili farmaceutom.

Uticaj selena na zdravlje prostate: Patofiziološke promjene prostate, kao što su, benigna hiperplazija prostate i adenokarcinom prostate, usko su povezani sa životnom dobi muškaraca. Benigna hiperplazija prostate je veliki zdravstveni problem, koju karakteriše proliferacija glatkih mišića i epitela prostate, koja za posljedicu izaziva različite probleme, kao što su bol u donjem dijelu stomaka, učestalo (noćno) mokrenje, bol pri mokrenju. Oksidativni stres izazvan hroničnom upalom prostete je glavni okidač za razvoj ovoga oboljenja.

Mnogi dijetetski suplementi, koji u svom sastavu sadrže selen, mogu biti od koristi u prevenciji i liječenju uvećane prostate, zbog svog antioksidativnog potencijala. Studije govore o postojanju inverzne povezanosti između koncentracije selena u serumu i rizika za nastanak benigne hiperplazije prostete, dakle što je veća koncentracija selena u serumu, to je manja mogućnost da dođe do razvoja ovoga oboljenja.