Slatki pelin
Artemisia annua L. – Asteraceae
Slatki pelin je jednogodišnja zeljasta biljka iz roda pelina Artemisia koja pripada porodici glavočika Asteraceae. U prirodi raste kao korovska biljka. Autohtona je sorta iz umjerenih područja Azije, ali je zbog svog medicinskog značaja raširen širom svijeta, posebno u Južnoj i Jugoistočnoj Evropi i Sjevernoj Americi.
Postoji duga istorija upotrebe nadzemnih dijelova i listova A. annua u medicinske svrhe u određenim azijskim zemljama. Koristi se nadzemni dio slatkog pelina kao tradicionalni lijek, dok se listovi koriste kao sirovina za ekstrakciju artemisinina. Slatki pelin se koristi kao tradicionalni biljni lijek za privremeni gubitak apetita, za blage dispeptične/gastrointestinalne poremećaje.
Farmakološka aktivnost protiv hroničnih i infektivnih bolesti različitih metabolita iz A. annua, artemisinina i njegovih derivata, flavonoida i eteričnih ulja, je potkrepljena pretkliničkim eksperimentalnim dokazima i in vivo i in vitro, a zaključena su i klinička zapažanja kod ljudi koji su tretirani različitim dijelovima biljke, uglavnom listovima, u liječenju malarije. Lišće, sjeme i cijela biljka A. annua takođe su pokazale farmakološku aktivnost protiv parazita odgovornih za lajšmanijazu i Chagas bolesti. Nedavno je objavljen prvi izveštaj o in vivo efikasnosti A. annua protiv denga groznice.
Najpoznatiji od svih aktivnih sastojaka je seskviterpen artemisinin i njegovi hemijski derivati. Biljka ne samo da ima visok sadržaj polifenola, flavonoida, proteina, kumarina, fitosterola, polisaharida nego ima dosta i kalijuma, selena, nitrata i neorganskih soli. Isparljiva eterična ulja su prisutana u koncentracijama od 0,20 – 0,25 %. Ostali važni sastojci uključuju kamfen, keton, kamfor, betakariofilen, pinen.
Artemisinin je hemijski modifikovan od strane farmaceutskih kompanija u svrhu poboljšavanja njegove rastvorljivosti bilo u vodi (artesunate) ili u mastima (artemether). Tvrdilo se da su ovi derivati 5 puta efikasniji od artemisinina, ali naučni podaci koji potkrepljuju ovu tvrdnju su oskudni.
Tokom poslednjih 40 godina veliki broj recenziranih radova su koncentrisali njihova istraživanja o antiparazitnom djelovanju artemisinina. Posebno polifenoli i flavonoidi se sada smatraju ključnim supstancama u efikasnosti A. annua i drugih biljka iz ove porodice.Flavonoidi kao npr.artemetin, rutin, kvercetin, kasticin, eupatin, luteolin i njihovi glukozidi imaju široku biološku aktivnost, mnogi od njih imaju sinergistički efekat. Luteolin je pokazao antimalarijsku i antioksidativnu aktivnost. Glavni sastojci etarskog ulja u A. annua su cineol, kamfen, a-pinen, germakren, kamfori keton. Oni su prisutni u koncentracijama od 0,20 – 0,25 % i imaju prikazanu ne samo različitu antimikrobnu aktivnost nego i antiinflamatorne i citotoksične aktivnosti. Fenolne kiseline, hlorogene i rozmarinska kiselina su prisutne u vodenom ekstraktu A. annua. Oni su snažni antioksidansi i mogu smanjiti lučenje antiinflamatornih citokini, interleukina-6 i interleukina-8.
A. annua se obično naziva „pelin“ jer je antihelmintik, a ova svojstva slatkog pelina su poznata od davnina. Jednom studijom je primjećeno da je A. annua efikasan u liječenju šistosomijaze (bilharzioza) koja je druga po broju važna bolest u tropskoj Africi. Univerzitet Cumana u Venecueli izvršio je 2013. Godine uticaj A. annua na epimastigote T.cruzi. Nakon tretmana od 7 dana gustina broja parazita značajno je smanjena.
Српски језик 
English (UK) 
Français 
Русский 
Deutsch 
Български